QUANG TRI 2012

ĐỨA CHÁU VỢ CỦA MỘT NHÀ NHO

 tựa đề viết theo câu chuyện thực từ cái tâm vô ơn của người đời 

dhl

 

 nhà nho xưa [ hình tượng trưng]

 ĐỨA CHÁU VỢ MỘT NHÀ NHO

   CỤ ngồi trầm tư trước kỷ trà ở căn giữa cũng đã lâu. Qua hai tuần trà rồi mà sao vẫn thấy cụ ngồi lâu hơn mọi sáng khác. Những cơn gió biển ngoài vịnh Nha trang bắt đầu thổi vào khi cái nắng trong thành phố đã lên cao.

  Nha trang- thành phố biển- xem chừng thơ mộng cho những lứa tuổi thanh niên yêu đời đầy sức sống. Riêng vợ chồng cụ tuổi đã quá cửu tuần thì chỉ nhớ cái thành phố ở tận ngoài trung - Quảng trị- một thành phố mà cụ ông lẫn cụ bà linh tính cho biết rằng vĩnh viễn không bao giờ trở lại !

  Cụ là một trong những nhà nho cuối cùng triều Nguyễn. Trí óc của cụ còn minh mẫn để nhớ cái năm cụ đổ tú tài cũng là khoa cuối cùng trong thời phong kiến.

   Từ Quảng trị đến Nha trang, ngoài cái vốn nho học cụ còn biết bói toàn hay bốc thuốc. Cụ tận dụng giúp đời chứ nó không làm ra tiền ra bạc trong cái thời phong kiến suy tàn.

  Trí nhớ của cụ lan man về đâu đâu, tận cái thời son trẻ dưới huyện Triệu phong một thời cụ sống trong một gia trang , có ruộng vườn có tá điền , và vốn liếng ruộng vườn trâu bò bao nhiêu hai cụ cũng đầu tư cho những đứa con trai theo con đường tây học  trong thời Đại Pháp ; cái thời mà vua quan triều Nguyễn chỉ là những bóng mờ trong một xã hội đang theo Tây phương. Những mốt áo quần , lối ăn chơi thành thị, càng ngày càng làm cụ nhớ cái thời xa xưa hơn.

   Thời buổi chiến tranh nhà cụ không còn ở chốn ruộng nương mà thiên cư lên tỉnh thành sinh sống. Cụ bà tần tảo bán mua ở chợ QT , nuôi cụ ông sống cảnh 'thanh bần lạc đạo' có nghĩa là không giàu có hơn ai nhưng cũng đủ cho cụ ông làm thơ đọc sách , bốc thuốc cứu người.

   Cụ bà cũng có đứa cháu lên ở với bà. Cụ ông thuơng cụ bà nên thuơng luôn cháu vợ.  Thành phố QT tuy nhỏ nhưng cũng đủ sinh sống để cụ bà bảo bọc cháu mình học hành đến nơi đến chốn , còn hơn ở chốn nhà quê biết bao giờ tiến thân cho được.

         Gần bên cụ Ông , đứa cháu bên vợ cũng lây được cái tính trầm lặng của bậc lão nho , ăn nói chừng mực , gần sách thánh hiền, dĩ nhiên là 'lõm bõm' vì thời đại đã sang trang.Thằng cháu ỏ gần bà o cũng lây luôn tính chịu khó của bà nên việc gì cũng làm cho kỳ được không càu nhàu rên rỉ. Đứa cháu hai cụ kể ra thật tốt số, cũng lên Đà Lạt ở với con trai cụ đang có sự nghiệp trên THành phố Hoa Đào từ lâu. Nhờ ngang vai vế với con trai cụ ở đây nên cả nhà con trai Cụ coi như ông chú , mấy năm trời "cơm dâng nước rót" cho cháu Cụ là người sinh viên tiếp con đường đại học trên này.

   Đó là kỷ niệm cho cụ ông khi cả nhà đã vì thời thế chiến tranh chạy vô tận xứ Nha trang . Còn đứa cháu vợ nhờ có nơi nương tựa để ăn học tuy sau này nhập ngũ theo đường chinh chiến nhưng cũng" có quan có chức" chứ không phải "lính trơn ". Vô tận Nha Trang , cụ ông thuơng vợ vì biết cụ bà nhớ đứa cháu trai hay cận kề , chiến tranh phiêu bạt, không biết giờ này phiêu dạt nơi đâu ?

  Rồi thời thế lại đổi thay - thay đổi, biết bao nhiêu lần ! thiên hạ lại đổ xô nhau lìa xa xứ sở. Cuộc sống càng lúc càng khó khăn , cụ căn cốt nhà Nho khi nào lấy cái đạo thanh bần mà sống : cụ vẫn thản nhiên coi con tạo xoay vần mà nhìn cuộc thế.

  Tuổi hạc càng lúc càng cao , sáng nay là lúc cụ ngồi cụ nhớ cụ bà người đã bỏ cụ mà quy tiên trước cụ. Cụ tuy trầm tư vậy nhưng bụng nhớ cụ bà quay quắt , cụ nhớ về những ngày tháng cụ bà tần tảo nuôi chồng , khéo léo chắt chiu từng đồng từng cắc để lo cho từng bữa ăn cho cụ ông. Cái đạo tòng phu của người phụ nữ VN xa xưa đúng là những gì trong mẫu người của cụ bà là đây là những gì trong suy tư của cụ ông sáng nay trước bình trà buổi sáng…

  **********

  Tuy hoàn cảnh cụ từng sống trong cảnh thanh bần nhưng đám tang cụ coi vậy mà lớn lắm tại thành phố Nha Trang vào thời này. Các vị chức sắc cho đến các nhà thơ văn lão thành đều tới viếng cụ. Cụ mất lúc sắp thọ đúng một trăm năm-bách niên giai lão - biết bao nhiêu di bút của một nhà nho còn đầy ắp trong cái rương cũ kỷ . Còn lạ một điều ! tuy cụ ông quy tiên rồi mà thơ văn đối họa vẫn còn được gũi tới địa chỉ nhà cụ. Ai cũng biết rằng cụ là nhà nho cuối cùng của triều Nguyễn , khi cụ mãn phần ai cũng ngầm hiểu đây mới chính thức cái thời điểm cáo chung nền Nho học VN. Cụ là bằng chứng bằng xương bằng thịt cho cái thời điểm cuói cùng đó. Cái lư to trước nhà khi nào cũng đầy huơng , người trong nhà phải thay nhau lấy bớt đi vì sợ cháy. Chỉ có trong nhà mới hiểu sâu sắc nỗi buồn thầm lặng của cụ ông những ngày cuối cùng không thấy mặt đứa con trai đang ở tận trời xa vì thời thế. Dĩ nhiên trong nỗi nhớ đó có cả hình ảnh đứa cháu vợ từng sống gần hai cụ bao năm .

   Gần hai mươi năm sau, thời thế thay đổi khá nhiều. Những con người rời xa xứ sở tưởng không bao giờ về nay họ đã lần lượt về thăm quê huơng bản quán. Các phi trường nay khá rộn ràng; nhất là phi trường trong nam tức là phi trường Tân sơn Nhất, Việt Kiều trở về thăm quê càng lúc càng đông. Thời gian này trong nước thiên hạ đã bớt khổ cũng là lúc người ta thực hiện cái chuyện "đền ơn đáp nghĩa". Biết bao tiền bạc thay lời nói , chuyển tải tình thuơng cho ai đã cưu mang đùm bọc cho những kẻ ra đi.

    Thế mà lạ đứa cháu mà hai cụ chắt chiu bảo bọc năm xưa nay "áo gấm về làng" chẳng một nén huơng về thăm hai cụ ! Bao chuyến xe ngang qua thành phố kia nhưng đứa cháu chẳng màng.  Bao ân nghĩa, bao tình thuơng trong ngày tháng cũ nay đã phai tàn, thay vào đó là những cuộc vui chơi . Bao lăng tẩm đền miếu dù xa xôi cách trở đứa cháu kia chẳng lo gì chuyện tốn tiền hao bạc. Ăn nên làm ra - con cái thành tài - nhà cao cửa rộng , bao tự đắc của đứa cháu nay nhiều tiền lắm của nhưng lòng hiếu để , nợ ân tình thì "teo tóp" như chiếc lá khô !

  Con vật còn biết ơn chủ, gặp người nuôi nấng nó còn ngúc ngoắc đuôi.  Chua chát thay mang tiếng con người  nhưng khi ân nghĩa bạc trắng như vôi thì lấy ân làm oán hay cố quên hết mọi thứ xa xưa cho đúng với cái bản tánh riêng mình !

  Trên đồi cao xứ Mỹ, khi những chai sâm banh nổ dòn  lần lượt ăn mùng , khoe khoang những căn nhà mới "trên đồi" , thuộc loại đắt tiền dành cho giới giàu có .  Kèm theo những tiếng a dua thán phục những sự "đầu tư khôn ngoan"  và cũng là "cái tài cái mẹo luồn lách, trốn tránh" sự thật làm ăn trong một quê huơng mới,   một nơi từng dang tay đón tiếp mình. Đúa cháu và gia đình hả hê thỏa mãn nhà mới- villa mới hay những khi xênh xang du lịch “áo gấm về làng “,  về  trong lòng quê huơng - trong những chuyến xe  bóng nhoáng tới thăm những danh lam thắng cảnh , những thành phố xa xôi tận ngoài Bắc .  Chua xót thay, bên mộ phần hiu quạnh của hai cụ không  một nén nhang tưởng niệm !

  Ngọn gió biển Nha Trang vẫn nhẹ nhàng thổi , vẫn trầm lặng như tâm tư cụ nhà nho người hay suy nghĩ chuyện đời, coi đó là chuyện thuờng tình của cuộc đời ô trọc , Đó là cái lý cho một nhà Nho cuối cùng của thế kỷ hai mươi nước mình sống an nhàn , cam cảnh THANH BẦN LẠC ĐẠO đó thôi.

 Chắc chắn rằng khi chiếc xe du lịch chạy qua ngả ba Diên Khánh đứa cháu kia bất giác quay về huớng núi- phía trái, như cố tránh nhìn về phía tay mặt ,  huớng biển Nha trang có hai mộ phần ông bà Cụ .  Đứa cháu cố quên những  kỷ niệm, những ngày chiến tranh túng khó , những tình thuơng do quan niệm "máu loãng còn hơn nước lạnh" . Đứa cháu đó đang  ngoảnh mặt làm ngơ từ cái bụng nhỏ nhen, cái lòng e ngại, chuyện phiền toái  "vì phải đáp đền ân nghĩa" đó chăng  ?

  Chua chát thay cái sự đời !

đinh hoa lư viết khi nghe kể một thói đời
August 7, 2013 

anh chi Khoi My Lan tham san jose 26/5/2014

NGUYỄN HÒANG--NHỮNG CÁNH CHIM CHƯA MÕI

   CÁM ƠN ĐỜI CÁM ƠN NGƯỜI đã chấp cánh cho một cánh chim Nguyễn Hoàng đã có một ngày đậu được một cành trên sân trường đại học xứ người
Cám Ơn Song Thân đã cho con sức vóc, cùng dệt bao ước vọng ngày mai cho con nhưng đã mất đi trong thời chinh chiến .
Cám ơn vợ hiền, đã bao năm một lòng thuơng yêu, tiếp sức cho người bạn đời vươn tới ước mơ.
Cám ơn các con đã lấy hình ảnh cha già làm sức bậc vươn lên nơi xứ lạ quê người .
Cám ơn bao vị thầy xưa đã dạy cho em thế nào là ước mơ là hoài bão của một NGUYỄN HOÀNG 
Cám ơn các bạn NH xưa , dù cách một đại dương vẫn không tiếc lời ủng hộ.
Hôm nay trong niềm vui xứ Mỹ, tôi vẫn một lòng TRÂN TRỌNG BAO SỨC BẬT TỪ QUÁ KHỨ --MỘT THUỞ QUÊ HUƠNG , MỘT THUỞ NGUYỄN HOÀNG.

ĐINH HOA LƯ

*********************************************

COMMENCEMENT MAY 24/5/2014

Spartan Stadium SJSU 

Trái -phải: trai đầu và gái út

ngoài ben phai: vợ chồng anh cô cậu bên vợ

đinh trọng phúc --Cụ Thạch Lữ và Út Ngoại

                                                                    Cụ Thạch Lữ
  
   Cái lệ thuờng đời các bậc cha mẹ người Việt chúng ta hay thuơng con út. Càng về già càng thuơng càng nhớ con út thế mới lạ. Tôi thì nghĩ rằng con út chúng ta sinh sau đẻ muộn vì thế thời gian kề cận hay nói khác đi sống gần cha mẹ ít hơn các anh các chị nên các bậc cha mẹ mới dành tình cảm nhiều cho út.
   Mẹ gia tôi là là con gái kế út của cụ Thạch Lữ (tức ông ngoại của bà xã tôi). Em gái út của mẹ gia tôi qua đời sớm nên mẹ gia tôi được coi như là Út gái của gia đình Ngoại . Ngày hai vợ chồng tôi nên duyên chồng vợ thì gia đình bên mẹ gia tôi vì ở xa cố ngoại mấy cháu tức là Cụ nên không biết làm sao mời đươc Cụ vào tham dự. Lúc này vào đầu năm 1983 tuổi hạc cụ đã cao , sức khỏe kém nên Cụ Thạch Lữ không đi xa được . Từ Nha Trang vào Bình Tuy phương tiện hết sức khó khăn không phải dễ dàng như thời bấy giờ. Thập niên 1980  giao thông quá hiếm hoi , những bến xe quốc doanh mỗi chiếc xe chỉ bán vài vé là "hết", phải đi "chợ đen" mới có . Những vùng nông thôn hẻo lánh lâu lâu mới có một chiếc xe đò quốc doanh chạy về . Xăng nhớt hết sức khó khăn; mấy chiếc xe phải ì ạch chạy bằng than , lửa hừng hực nóng đằng sau chỉ một thời gian hư máy phải bỏ xó , thật là thê thảm . 
   Nghe tin đám cưới cháu út ngoại (tức là bà xã tôi), có nghĩa là trưởng nữ của út gái của Cụ đi lấy chồng mà ông ngoại không biết làm sao vô Bình Tuy ! Thời thế đổi dời, Cụ ông Cụ Bà sống ẩn dật và đạm bạc tại Nha trang , vui thú đối đáp thi phú với các vị trưởng lão gần quanh , yên phận tuổi già . 

                                           cái phái thuốc AN THAI Cụ Cụ gữi cho vợ chồng tôi  1983

                          cái thư cụ phải gữi nhờ người khác từ La Gi đưa về [lá thư lâu ngày bị mất 1 góc ]

hàng dưới đề: nhờ chuyển cháu Sinh / nhờ cháu Sinh chuyển  cháu đinh trọng phúc

    Ngày xưa mẹ gia tôi hay đau yếu Cụ là nhà Nho vừa là lương y chăm sóc thuốc men cho mẹ gia tôi là nhiều nhất . Đến khi cháu ngoại có chồng Cụ cũng không quên chuyện thuốc men . Bà xã tôi có bầu đứa đầu , ông ngoại gữi từ Nha Trang tìm cho ra một địa chỉ người quen mà gữi phái thuốc cho cháu ngoại uống cho an thai . Cái thời mà ba tỉnh Phan rang, Bình thuận , Bình tuy đang còn là một tức là Thuận Hải có người nói khác đi là "kinh hãi"! chỉ có lớp già chúng ta mới nhớ lại bao nỗi cực khổ, thiếu thốn vào dạo đó đến độ "kinh hoàng". Nào ngăn sông cấm chợ, nào quản lý thị trường , một vài chục lon gạo đem cho bà con từ Đức linh về Hàm tân cũng bị thu gom, vài ký mực từ Hàm tân đem lên Sài Gòn tức là THÀNH PHỐ cũng bị bắt tại cái trạm Lán Gòn (còn gọi là Lán Cón). Cái thư gữi vào Hàm tân là quý giá lắm rồi , làm gì có chuyện điện tín hay điện thoại . 

                         Duy Trung con trai đầu tôi sau này sinh đầu tháng 11 năm 1983
              Cái phái thuốc của ông Ngoại gữi nhờ qua tay người khác đến được vùng kinh tế Động Đền là món quà tinh thần , là tinh thuơng của ông Ngoại vợ tôi gữi đến cho vợ chồng tôi cho con trai đầu lòng của tôi và thâm thúy nhất là cái tình thuơng bao la của ông ngoại chúng tôi gữi về con gái kế út của Cụ .
Cũng như bạn như tôi ,nếu có út thì hay thuơng nhớ lắm , nhất là khi út còn nhỏ còn nhỏng nhẻo .
Mà lỡ út lớn rồi cũng chẳng sao , vì khi nào út cũng bé bỏng trước mắt ba mẹ cả .

Nhớ Về Cụ Thạch Lữ
đinh trọng phúc 

MOTHER'S DAY 2014

Nhật Ký đời mẹ

 Nhật Ký đời mẹ có lắm truân chuyên từ vùng đất khô cằn sỏi đá và như một huyền thoại, mẹ dám vươn mình lên bên lũ con nhỏ dại, đếm từng ngày khi con lớn dần lên với bao nhiêu ước mong khấn nguyện trong lòng.
Quá khứ có lắm chông gai khổ nhục , nhưng ai cũng có một quá khứ để làm nền cho những hoài vọng thăng hoa.
Mẹ giờ đã vui lòng, mãn nguyện tự hào về các con nhưng vẫn phập phồng lo cho các con từng ngày từng giờ đừng bao giờ sụp đổ trên đường đời lắm thử thách chông gai. 

 ÚT MIU VẼ GIỚI THIỆU GIA ĐÌNH THÂN YÊU

 Những ngày xưa khốn khó , thân thể mẹ hao mòn khi từng đứa con rứt ruột chào đời . Từng dòng sữa từ thân mẹ chắt chiu cho các con nẩy nở. Từng đêm khuya thức canh khi các con đau yếu, và từng hạt gạo củ khoai tằn tiện qua ngày , và cuối cùng gia đình chúng ta đã vượt qua tất cả !
 Xứ người giờ đây vật chất đầy đủ. Nhưng mẹ vẫn nhắc về quá khứ cho các con hình dung. Những ngày bé thơ không ai có thể nhắc lại cho các con những hình ảnh cũ để làm kinh nghiệm cho các con sống đúng sau này. Hình ảnh ngày xưa, mái tranh nhà dột nát,miếng cơm vơi đầy, củ sắn cắn đôi. Một tấm mền rách mẹ phải xé đôi, nửa cho bầy con lớn- nửa cho đứa mới sinh. "Bên ướt mẹ nằm bên ráo con lăn" , đúng nghĩa của nó khi nữa giương con nằm đang ướt mẹ trải thân mình cho khô , đưa con về bên ráo. Củ khoai mẹ ăn, dành hột cơm nguyên lành cho các con. Trời vẫn thuơng những người khốn khổ cho nhà ta vượt bến. Tự Do!
Giờ các con đã lớn. Những mái trường nổi danh trên vùng đất Hứa đang lần lượt đón các con vào. Mẹ Ba sung sướng biết bao! Chỉ mong các con làm sao biết trân trọng cho số phần may mắn của gia đình, vươn lên ! với cho được những hoài bão thiết tha. 

 MIU SẼ ĐẤM BÓP CHO MẸ KHI MẸ MÕI LƯNG
 
   Hồi chuông hạnh phúc đã đổ, chính là lúc  tim mẹ thổn thức vì sung sướng. Mẹ biết rằng bao hi sinh chịu đựng của mẹ đã được đáp đền.
  Nhưng các con ơi! hãy tâm nguyện, hãy tỏ tình thuơng với mẹ bằng lời thăm hỏi nồng ấm khi mùa Mother Day đến. Cả nhà ta phải biết thuơng nhau, cùng chăm lo học hành là mẹ ba mãn nguyện lắm rồi. Dù ở đâu cũng phải nhớ: vât chất không phải là cứu cánh con người. Tình thuơng cùng lòng hiếu hạnh, thật thà, cao thuơng, mới là vùng trời hạnh phúc cho con người tìm đén để có một cuộc sống êm ấm tâm hồn.
  Những ngày về chiều, tóc mẹ sẽ bạc, vai mẹ sẽ còng thêm. Gánh nặng thời gian đố ai tránh khỏi. Nhưng, mẹ sẽ cố gằng sống sao cho có ích với gia đình cho các con. Mẹ sẽ giúp đỡ các con được chừng nào hay chừng đó.
  Niềm vui của mẹ ba là sự thành công của các con. Trong đó, những đóa hoa từ tâm hiếu thuận sẽ nở rộ trong lòng các con và cùng mẹ ba nữa.
 
   Cầu xin ơn trời cho các con chân cứng đá mềm !
 
HAPPY MOTHER DAY !
 
MẸ của các con

THAM ANH LE XUAN SUYEN